Λαϊκός Πολιτισμός ΙΙ

EIS809 Λαϊκός Πολιτισμός ΙΙ

Διδάσκουσα: Κλειώ Γκουγκουλή | Περίγραμμα μαθήματος [αρχείο pdf]

Το μάθημα εστιάζει σε δυο μορφές της λαϊκής ψυχαγωγίας που σήμερα έχουν ταυτισθεί με την παιδική ηλικία: το παιχνίδι και τα παραμύθια. Η δομή του μαθήματος αποτελείται από δύο μεγάλες ενότητες. Η κάθε ενότητα καλύπτεται από 6 διαλέξεις.

Στην ενότητα «παιχνίδι» το μάθημα καλύπτει μερικές από τις ποικίλες διαστάσεις του παιδικού παιχνιδιού εξετάζοντας βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις του παιχνιδιού από την πλευρά της ψυχολογίας, της λαογραφίας της κοινωνικής ανθρωπολογίας, της κοινωνικής ιστορίας και της παιδαγωγικής από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα. Οι θεωρητικές τοποθετήσεις πλαισιώνονται από ανάλυση παραδειγμάτων ερευνών στον ελληνικό και διεθνή χώρο που εστιάζουν στο συμβολικό παιχνίδι, το παιχνίδι κανόνων και τα ψηφιακά παιχνίδια. Θίγονται ζητήματα όπως η σχέση του παιχνιδιού με τη γνωστική ανάπτυξη και οι κοινωνικοποιητικές διαστάσεις του παιχνιδιού, με ιδιαίτερη έμφαση στο ρόλο του παιχνιδιού στη διαμόρφωση, αναπαραγωγή και διαπραγμάτευση έμφυλων ταυτοτήτων και συμπεριφορών. Επιπλέον εξετάζονται τα προβλήματα που προκύπτουν από την παγκοσμιοποίηση και τις σύγχρονες εξελίξεις στην αγορά των παιδικών παιχνιδιών καθώς και τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις,

Στην ενότητα «παραμύθια»: Εκκινώντας από τους ορισμούς του παραμυθιού ως είδους της προφορικής λογοτεχνίας και την προβληματική της κατάταξης με στόχο τη συγκριτική τους μελέτη το μάθημα αναλύει τους προβληματισμούς και τα θεωρητικά ερωτήματα που απασχόλησαν τους μελετητές διαφόρων ειδικοτήτων (λαογράφων, ανθρωπολόγων, ψυχαναλυτών, κριτικών της λογοτεχνίας, γλωσσολόγων) από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα σε σχέση με τη μορφή, τη δομή, το περιεχόμενο, τη διαδικασία και τα μέσα αφήγησης του παραμυθιακού λόγου καθώς και την κοινωνική και ιδεολογική τους λειτουργία.

Στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση της σημασίας της μελέτης των παραμυθιών και των παιχνιδιών ως μορφών λαϊκής ψυχαγωγίας και ως εκδηλώσεων της παιδικής κουλτούρας και η εξοικείωση με τις θεωρητικές τους προσεγγίσεις.