Πρώιμη Εποχή του Χαλκού
EAR801 Πρώιμη Εποχή του Χαλκού
Διδάσκων: | Περίγραμμα μαθήματος [αρχείο pdf]
Το μάθημα εξετάζει την Αρχαιολογία των προϊστορικών κοινωνιών της Εγγύς Ανατολής από τη μετάβαση στο νεολιθικό τρόπο ζωής μέχρι την ανάδυση των πρώτων πόλεων-κρατών και των μεταγενέστερων αυτοκρατοριών της Ύστερης Εποχής του Χαλκού. Γίνεται αναφορά στην αρχαιολογική έρευνα κατά τους δύο τελευταίους αιώνες και παρουσιάζεται το γεωγραφικό και περιβαλλοντικό πλαίσιο στην περιοχή. Ξεκινώντας από τις πρώτες νεολιθικές κοινωνίες εξετάζεται ο υλικός πολιτισμός και παρουσιάζονται σημαντικές θέσεις της Ανατολίας, της Συρο-Παλαιστίνης και της Μεσοποταμίας. Η αυξανόμενη κοινωνική πολυπλοκότητα των αρχών της Εποχής του Χαλκού γίνεται αντικείμενο ανάλυσης μέσα στο πλαίσιο της εμφάνισης της μεταλλουργίας, της πρώιμης αστικοποίησης, της μνημειακής αρχιτεκτονικής, και της γραφής. Εξετάζεται η διαμόρφωση των πρώτων κρατικών δομών, η ανάπτυξη ιερατείων και η κοινωνική διαστρωμάτωση. Τα εμπορικά δίκτυα, οι διεθνείς σχέσεις και οι πολιτιστικές ανταλλαγές συσχετίζονται τόσο με τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιόδου όσο και με τις γραπτές πηγές. Τέλος, σχολιάζονται οι αναταραχές που οδήγησαν στην κατάρρευση αυτοκρατοριών της Εγγύς Ανατολής και συνδέονται με τις αντίστοιχες εξελίξεις του τέλους των ανακτορικών κοινωνιών στο χώρο του Αιγαίου.
Το μάθημα περιλαμβάνει τις ακόλουθες θεματικές:
- Αρχαιολογία της εγγύς Ανατολής: Ιστορική αναδρομή της έρευνας
- Η εύφορη ημισέληνος και η μετάβαση στη γεωργία και την κτηνοτροφία
- Νεολιθικός πολιτισμός, ιδεολογία και δίκτυα ανταλλαγών
- Από τους Νεολιθικούς οικισμούς στην πρώιμη αστικοποίηση
- Η αρχαιολογία των πρώτων κρατών στη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο
- Η διαμόρφωση των πρώτων αυτοκρατοριών
- Γραφή, διοίκηση, επιστήμες, τέχνες στην Εγγύς Ανατολή
- Υλικός πολιτισμός και καλλιτεχνική δημιουργία
- Αιγαίο και Εγγύς Ανατολή: μια διαχρονική σχέση
- Λαοί της θάλασσας και αναταραχές στην Ανατολική Μεσόγειο
- Η κατάρρευση του παγκόσμιου συστήματος στα τέλη της 2ης χιλιετίας π.Χ.